ERGİAD MÜSİAD ses verdi, DOSİAD’ın da raporu var!
5084’le ilgili yazdıklarımızdan sonra Sivil toplumdan da ses gelmeye başladı…
Önce MÜSİAD, sonra ERGİAD açıklama yaptılar…
ERGİAD Başkanı Hasan Özdemir o kadar güzel benzetmeler getirmiş ki…
Şöyle diyor:
“Anadolu’da tuğlalar çok zor koyuldu. Bu tuğlaların yıkılmaması gerekiyor. Önümüzdeki 2 yıl çok kritik. Bu desteğin devam etmesi lazım. İlelebet devam etmesi gerekmiyor elbette ama bu dönemde devam etmesi çok önemli.”
Ne kadar yerinde ve doğru ifadeler…
Gerçi biz, bu durumun yapılacak bir düzenleme ile bölgeye has bir biçimde sürekli kılınmasından yanayız ya…
Olsun…
En azında şu süreçte bir dönem daha uzatılması bile işverenler ve istihdam olunlar açısından çok önemli…
Geçtiğimiz sefer konuyu ele alırken bu yasadan istifade ile toplam 400 bin ilave istihdam oluştuğunun altını çizmiştik…
ERGİAD Başkanı Özdemir ise Erzurum’a has bir değerlendirme yapmış…
“Sadece ilimizde 23 bin kişi bu yasa kapsamında istihdam edilmiş durumda. Eğer yasanın devam etmesi sağlanmazsa, içinde bulunduğumuz bu bölgede yeniden kayıt dışı istihdam sorunuyla karşı karşıya kalabiliriz.” diyor…
Kimsenin şüphesi olmasın ki, dedikleri aynen çıkar…
Çok kısa sürede binlerce çalışan kapı önüne konulabilir…
O halde…
Hükümet bu sese kulak vermeli…
Milletvekilleri, Siyasi Parti İl Başkanlıkları vakit geçirmeden gereken için ilgili birimleri olaydan haberdar etmeliler…
***
İlgi duyanlar için önemli belge olarak gördüğümüz ve daha önce Başbakan’a mektup olarak gönderilen DOSİAD’ın tekliflerini içeren çalışmayı okurlarımızla paylaşmayı gerekli görüyoruz…
Uzun olacak ama, kayda geçmesi açısından 2007’de hazırlanan raporu noktasına dokunmadan veriyoruz…
TESPİT VE TEKLİFLER
5084 Sayılı “Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun”da yapılması beklenilen değişiklik ve güncelleştirilmeye muhtaç hususlar şu başlıklar halinde tespit edilmiş bulunmaktadır:

1. Yasadan yararlanacak iller içinde, Doğu Anadolu Bölgesi illerini daha cazip hale getirecek unsurların yer alması;
2. Geçmişten devam eden yatırımların da teşviklerden yararlandırılması;
3. Yatırımcıların kamuya olan borçlarına ait faizlerin silinmesi ve ana borcun taksitlendirilmesi; (İstanbul Yaklaşımı bir model olabilir)
4. Mevcut yatırımların rehabilite edilmesine yönelik destek uygulamalarına başlanılması;
5. Yasadan yararlanma süresinin 2008’le sınırlandırılması yerine, Doğu Anadolu Bölgesi’nin iklim şartları, inşaat sezonunun kısalığı ile bölge yatırımcılarının nakit sıkıntıları göz önünde bulundurularak, yatırımların tamamlanmasından sonra 5 ila 10 yıl arasında muafiyet süresinin konulması;
6. Bölgede teşvik kapsamındaki yatırımlar için enerji indiriminin TEDAŞ’ın inisiyatifinden çıkarılıp, kapasite kullanım oranları da dikkate alınmadan yüzde 50 oranındaki indirimden bütün işletmelerin faydalandırılması;
7. Bölgede atıl ya da düşük kapasiteyle çalışan işletmelerin, Vergi-SSK- Enerji Vb. borçlarına bakılmaksızın düşük faizli ve uzun vadeli işletme kredileri alabilmelerinin sağlanması.
Sektörler Halinde ise:
A.SAĞLIK SEKTÖRÜ:
Özel Sağlık yatırımlarında devlet hastaneleriyle rekabet açısından, personel giderlerine katkı şarttır. Bunun gerçekleşmesi için:
a. Özel Sağlık Yatırımlarında SSK işveren Hissesi ve stopajın tamamının hazinece karşılanması;
b.Özel sağlık yatırımının yapıldığı ildeki, Devlete ait sağlık birimlerinden elde edilen döner sermayelerden yüzde 10 ile yüzde 25’lik bir oran arasında kesinti yapılarak, özel sağlık yatırımlarında istihdam payı olarak aktarılması düşünülebilir. Zira, sağlık alanında yapılacak her özel yatırım, bu sahada hizmet veren, Doktor, Sağlık Memuru, Hemşire vb. sağlık personeli için alternatif bir işyeri anlamı da taşıyacaktır.
B.EĞİTİM SEKTÖRÜ:
Bu sektördeki yatırım uygulamalarında da Özel Sağlık Yatırımlarında uygulanması teklif edilen sistem getirilip SSK işveren Hissesi ve stopajın tamamının hazinece karşılanması temin edilirse bölgeye eğitim yatırımlarını cezbedecektir.
C.TURİZM SEKTÖRÜ:
Kış Turizmi Doğu Anadolu Bölgesi için özel ve hayati bir önem arz etmektedir.
Bölgenin kaynakları bu sektör için elverişlidir. 59.Cumhuriyet Hükümetimizin “2009 Uluslararası Üniversite Kış Olimpiyatları” için Erzurum’u önermesi kaynakların rantabl ve amaca daha uygun olarak kullanılmasını bir zaruret haline soktuğu gibi, Kış Turizmi yatırımlarının çoğalması işsizliğin önlenmesinde de büyük yararlar sağlayacaktır.
Buna karşın, Erzurum’da Kış Turizmi Master Planı Çerçevesinde yer alan Konaklı ve Gez etaplarında beklenen yatırımlar henüz gerçekleşmemiş, alt yapıları tamamlanan bölgelere özel sektör yatırım eğilimi arzu edilen ölçüde olmamıştır.
Bu çerçevede;
a. Turizme dönük yatırımlarda yüzde 200’lük yatırım ve yüzde 80 oranında da enerji indirimine gidilebilir.
b. Kış Turizmi yatırımlarının alanı ve teşvik çerçevesi; yalnızca kayak merkezleriyle sınırlı tutulmamalı; kent merkezlerindeki turizm yatırımları içinde Yerel Yönetimlerin katkıları da sağlanarak hazineye ve belediyelere ait uygun arsaların tahsisi yoluna gidilmelidir. Kent merkezlerindeki turizm yatırımlarının gerçekleşmesi, sektörden sağlanacak gelirlerin esnafa yaygınlaştırılmasını da temin edecektir.
c. Erzurum, Erzincan ve Sarıkamış’taki kış turizmine dönük yatırımlar için nakit teşvikler sağlanmalı; kaynak kullanım destekleme primleri devreye sokulmalı; özellikle Erzurum Konaklı  pilot bölge olarak seçilmelidir.
d. 2009’da yapılması tasarlanan ve Erzurum’un aday adayı kent durumunda olduğu “2009 Üniversite Kış Olimpiyatları”nın gerçekleştirilebilmesi, bölgeye ilave kaynaklar aktarılarak yeni yatırımların yapılmasıyla mümkündür. Zaman daralmaktadır,  Kış Turizmi Merkezi’nde oyunların gerçekleştirilmesi için ilgili spor tesislerinin büyük çoğunluğu bulunmamaktadır ve oyunlara gelecekler için sosyal alan sayısı yetersiz durumdadır. Bu çerçevede Erzurum’da Üniversite Kış Olimpiyatlarının  yapılabilmesi Hükümetin özel teşvik ve yatırımlarına muhtaç görünmektedir.
D.TARIM SEKTÖRÜ:
Doğu Anadolu Bölgesi’nde sektörde ciddi bir gerileme ve istihdam bakımından da üzüntü verici bir şekilde daralma söz konusudur.
Özellikle hayvancılık için elverişli alanlar değerlendirilememekte ve besicilik yok olmaktadır.
Bölgede bu sektörün hayvancılık kriterinde canlılık sağlanabilmesi için, hayvan üreticileri, et ve süt ürünleri imalatçılarının özel desteklere ihtiyaçları bulunmaktadır. Bölgede aile işletmeleri yok düzeyindedir.
Faaliyet veren mandıraların da kapasiteleri düşüktür ve istihdam oluşturmaya yönelik halde değildir. Bu noktada:
a. Mevcut işletmelerin ayakta kalabilmesi ve istihdam oluşturabilmesi için, kamunun et ve süt ürünleri alımlarında Doğu Anadolu’ya öncelik tanınması;
b. “Yap-işlet-devret” modeli üzerinde devlet tarafından hayvan yetiştirme çiftliklerinin kurulması;
c. Teşvik noktasında on yıllık bir süre içinde SSK, vergi ve enerji muafiyetinin yanı sıra, bölge hayvan yetiştiricilerinin Tarım Kredi ve Ziraat Bankalarına olan borçlarında faizlerin silinmesi, ana paraların yatırım sonrası dönemde tahsil edilmek üzere taksitlendirilmesi uygun olacaktır.
d. Erzurum’da kurulması düşünülen Organize Hayvancılık Bölgesi için gerekli ödenekler gönderilmeli, Teşvik kapsamında bu bölgede faaliyet verecek işletmelere özel kredi desteği sağlanmalı ve muafiyetler tanınmalıdır.
e. Et, süt ve yapağı üreticiliğinin teşvik edilmesi için Doğu Anadolu Bölgesinde pilot bölge uygulamasına gidilmeli; pilot alanlardaki yatırımlara teşvik verilmelidir.
f. Erzurum’daki  hayvansal üretim yapan işletmeler ülke pazarına hitap edebilecek kapasitede ve AB standartlarından çok uzak durumdalar. Bunları güçlendirecek teşvik uygulamaları bölgemiz için  hayati önemdeki bu sektörü canlandıracağı gibi yeni istihdam alanlarının açılmasına da önayak olacaktır.
g. Bölge hayvancılığının istenen düzeyde gelişmesi için, İran başta olmak üzere komşu ülkelerden sağlıksız ve kaçak olarak bölgeye sokulan canlı hayvan girişlerinin önüne geçecek tedbirlerin alınması şarttır.
E. SERBEST TİCARET BÖLGESİ:
Erzurum’da faaliyet gösteren Doğu Anadolu Serbest Ticaret Bölgesi atıl haldedir. Bölgenin alt yapı sorunları giderilmemiş ve bu kuruluş beklenen istihdam hacmine kavuşturulmayarak üç, dört kişiyle işletilmek durumunda kalmıştır.
Doğu Anadolu Serbest Ticaret Bölgesinin işlevsel hale getirilebilmesi için, bölgede faaliyette bulunmayı düşünen yatırımcılara acilen kredi desteği sağlanmalı ve muafiyetler tanınmalıdır.
G. GENEL VE DİĞER:
a. Teşvik Yasasından yararlanacak müteşebbislerin, eğitime katkılarının sağlanabilmesi için, yaptıracakları okul ve benzeri eğitim kuruluşları dolayısıyla, yasadan yararlanma sürelerinin artmasının sağlanacağına vurgu yapılmalıdır.
b. Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun’dan yararlanacak illerde yatırım yapacak müteşebbislerin bina, makine-teçhizat, ve benzeri amortismana tabi aktif değerler uygulaması kapsamına; makul bir yaş öngörülerek, yurt içinden sağlanmış ve kullanılmış makinelerin de eklenmesi, bölgedeki makine-teçhizat ihtiyacının giderilmesine katkı sağlayacaktır.